Η νεκρόπολη της Θεσσαλονίκης στους υστερορωμαϊκούς και παλαιοχριστιανικούς χρόνους: από τα μέσα του 3ου ως τον 7ο αιώνα μ.χ

Η διατριβή ερευνά σε εννιά κεφάλαια το ιστορικό πλαίσιο της περιόδου, την τοπογραφία και τον τρόπο επέκτασης των νεκροταφείων της Θεσσαλονίκης, τα εντοπισμένα ή γνωστά από τις πηγές μαρτύρια και τις γνωστές κοιμητηριακές βασιλικές, όπως και τα υπόλοιπα κτίσματα που βρέθηκαν μέσα στη νεκρόπολη με στόχο την παρουσίαση μιας ολοκληρωμένης εικόνας των νεκροταφείων της Θεσσαλονίκης κατά τους ύστερους αυτοκρατορικούς και παλαιοχριστιανικούς χρόνους. Το σημαντικότερο κεφάλαιο αφορά τη θεματική και χρονολογική κατάταξη της ζωγραφικής διακόσμησης των τάφων της Θεσσαλονίκης. Η ταφική ζωγραφική του 3ου αιώνα αντιπροσωπεύεται στη Θεσσαλονίκη μόνον από δεκατέσσερις πίνακες. Πλουσιότερη είναι η παραγωγή της ταφικής ζωγραφικής του 4ου αιώνα που αντιπροσωπεύεται από εικοσιοκτώ πίνακες, μέσα από τους οποίους ανιχνεύεται η ιδεολογική πάλη του ελληνορωμαϊκού κόσμου με τον χριστιανικό. Η ζωγραφική του 5ου αιώνα αντιπροσωπεύεται από δεκαεπτά πίνακες, μέσα από τους οποίους διακρίνεται η προσπάθεια της Εκκλησίας για εκχριστιανισμό των παραστάσεων. Ακολουθεί η παρουσίαση της ταφικής ζωγραφικής του 6ου αιώνα σε δέκα πίνακες που εικονίζει αποκλειστικά σταυρούς μέσα σε κήπους και η παρουσίαση τριών παραστάσεων που χρονολογούνται στον 7ο-8ο αιώνα. Στο έβδομο κεφάλαιο εξετάζεται η νεκρική λατρεία, ενώ το όγδοο είναι μια σύνθεση συμπερασμάτων, που αφορούν την οργάνωση, εξέλιξη και εγκατάλειψη της νεκρόπολης της Θεσσαλονίκης. Ακολουθεί ένας κατάλογος με μια πλήρη τυπολογία των τάφων που απαντούν στην εθνική νεκρόπολη και τα χριστιανικά κοιμητήρια της Θεσσαλονίκης.